Z. Visar Shehu, nënkryetar në Komunën e Prizrenit, theksoi që pandemia ka ndikuar për të keq, sidomos ne sektorin e tregtisë, kulturës dhe turizmit, gastronomisë me zingjirin e eventeve, si p.sh. dasmat, ahengjet, etj. Një ndër sektorët i cili poashtu ka pasur një rënie të dukshme në Komunën e Prizrenit është edhe industria e tekstilit.
Znj. Sytrime Dervisholli, Drejtoreshë e Departamentit të Tregtisë, në Ministrinë e Tregtisë dhe Industrisë theksoi se pandemia ka pasur efektet dhe ndikimet negative në tregtinë e Kosovës në raport me vendet tjera. Gjithsesi, ajo duke iu referuar raportit të Bankës Qendrore të Kosovës ka treguar qe Teknologjia Informative dhe e Komunikimit dhe shërbimet, kanë pasur rritje në eksport gjatë periudhës së pandemisë, përkundër rënies së përgjithshme në sektorët tjerë. Në rrethanat e reja pas Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit, është krijuar nevoja që të përditësohet “Dokumenti i Politikës Tregtare”, i cili përmban vendimet strategjike dhe i jep kahje ekonomisë se Kosovës se në çfare drejtimi duhet të drejtohet. Përditësimi i këtij dokumenti ka filluar ne Korrik 2020 kurse përpilimi i tij dhe do të publikohet në fillim të vitit 2021 dhe plani është që fokusi të zhvendoset në eksportin e shërbimeve nga sektori i TI-së por edhe shërbimet tjera profesionale.
Z. Bekim Kamberi nga komuniteti i biznesit theksoi se problemet që ndodhën si shkak i pandemisë, e sidomos kur ishin masat parandaluese të lëvizjes, ishte me sfiduese dhe problematike, pasi që jo të gjithë bizneset dhe individët ishin të njoftuar për dokumentacionin që duhej të mbanin me vete. Sipas tij version i dytë i pakos ndihmuese nga qeveria përmes subvencionimit është më i favorshëm për bizneset pasi që krijon një siguri më të madhe për to.
Z. Besnik Miftaraj, Konsull i Kosovës në Stuttgart në Gjermani, solli në vëmendje nje rritje prej 5.5% shume te madhe te eksportit nga Kosova për në Gjermani, përkundër rënies rekorde të ekonomisë Gjermane me 9.7%. Importi nga Kosova drejt këtij shteti, përbëhet kryesisht nga produktet ushqimore dhe shërbime të TI-së që tregon një motiv shumë të mirë për investim nga Diaspora, nëse ekzistojne programe adekuate dhe të detajuara për komunitetin e biznesit në diasporë.
Z. Nestor Dede, Kryetar i Rrjetit të Bizneseve të Diasporës Shqiptare nga Greqia solli në pah praktikat e këtij shteti, ku shlyerja e obligimeve tatimore për bizneset është shtyrë të paktën deri në Mars 2021. Shteti Grek ka marre kredit shtetëror prej 10 miliardë eurosh, i cili shlyhet pas 10 viteve, me nje kosto 1% dhe do të përdoret si reagim ndaj krizës së shkaktuar nga COVID-19. Nërkohë, Z. Francisko Begolli nga Kanadaja tha se vlerësimet e para tregojnë se rreth 40% e Ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme janë në rrugë të falimentimit.
Z. Vat Marashi, Kryetar i Rrjetit të Bizneseve të Diasporës Shqiptare nga Italia potencoi se bizneset e prekura janë duke pranuar subencione nga shteti, dhe se çdo obligim tatimor por edhe kredi është pezulluar për të paktën një vit. Z. Eshref Januzaj nga Gjermania duke sjellur praktikat e këtij shteti i cili ka ndarë menjëherë rreth 40 miliardë për ekonominë nga rezervat shtetërore, tha se praktikat dallojnë në detaje varësisht republikave dhe karakteristikave të tyre.
Znj. Anila Hyka, anëtare e Këshillit Koordinues të Diasporës, edhe eksperte e telekomunikimit nga Franca, theksoi se ky shtet në strategjinë e re të prezantuar do të ulë taksat me 30% për të gjitha fushat e industrisë dhe prodhimit, për të ndihmuar kryesisht kompanitë e vogla dhe të mesme. Z. Gasmen Toska, poashtu nga Franca, si përfaqësues i Aleancës së Biznesit Shqiptaro-Francez prezantoi perspektivën e tij mbi reagimin ndaj krizës, duke thënë që sikurse shumica e shteteve perendimore, edhe shtetet tona amë, përkatësisht Kosova duhet të mobilizojnë resurset financiare, duke planifikuar një shumë të konsiderueshme (rreth 20% e GDP-së) e cila do të dedikohet për ekonominë si reagim ndaj COVI-19.
z. Rene Schlee, Drejtor i Friedrich Ebert Stiftung në Kosovë, shprehu kënaqësinë në takimin e parë që fondacioni që ai drejton ka partner një organizatë si Germin me të cilën bashkëpunimi për platfomën Kosova që duam është në të mirë të komunitetit në vend. Ai poashtu potencoi që është shumë e rëndësishme që të vlerësohen se cilat janë nevojat dhe sfidat qe po shfaqen nga paraqitja e pandemisë në fushen e ekonomisë.
Shënim: Të gjitha diskutimet nga takimet virtuale në kuadër të këtij projekti do të bëhen pjesë e një raporti i cili do të dalë me rekomandime konkrete për institucionet vendimmarrëse në Kosovë nga fusha e ekonomisë, shëndetësise dhe edukimit për t’ju përgjigjur krizës së shkaktuar nga COVID-19 me pjesëmarrjen e diasporës.