The organization and networking of Albanian youth and students in the diaspora has been and remains the foundation of community organization in the diaspora and the source of activism for the country of origin. Young people and students in the diaspora play an important role in intergenerational relations within the diaspora and in links with organizations and institutions in the homeland. Despite this great potential, a series of structural, social, and political challenges currently limit youth and student organization in the diaspora. The lack of coordination and institutional support, communication problems, and "space-time" barriers make it difficult for youth to collaborate and build sustainable networks. This limits the impact they can have on the community and their connection to their country of origin.   Current Challenges Albanian youth and students in the diaspora face a number of challenges that hinder their sustainable organization and effective networking. One of the most noticeable problems is the lack of sustainable structures in areas where there has been no tradition of community organization. Although interpersonal connections exist and students often maintain contact with each other, the lack of a shared entity or platform makes it difficult to coordinate activities and projects. Individual efforts often remain fragmented and fail to have the desired impact on the community or on links with the homeland. In some cases, even where there are community associations and organizations, their structure is often weak, and the lack of institutional and financial support exacerbates the situation. In some countries, such as Switzerland, the diplomatic representations of Albania, Kosovo, and North Macedonia have played an important role in supporting student communities. But in other countries, diaspora representations have been reported as often having no right to participate in public activities, leaving organizations without a trusted institutional partner. Moreover, the lack of financial support from Albanian entrepreneurs and individuals, as well as from state institutions, has created significant gaps in financing projects and activities that could help the community. This situation also appears in the case of Albanian schools in the diaspora, which often operate with limited resources. Another important challenge is the impact of politics on student associations and organizations abroad. The involvement of political parties from Kosovo and Albania has created a polarizing and fragmented environment, often resulting in strong divisions that hinder joint activities. Various associations have become arenas for political party support, pushing away young people who want to contribute independently. An example is the association in Geneva, where its members were closely linked to a political party. This association not only temporarily removed the terms "apolitical" and "nonpartisan" from its statutes but also continued to use the organization's social platforms for political activities, even after the departure of its members. Similar situations have been reported in Lausanne and in the Albanian student federation in Switzerland, where political divisions have hindered cooperation and created an unsafe environment for organizations aiming to maintain an independent and unified stance. Additionally, divisions between Albanians from different regions of the nation represent another challenge. Albanians from North Macedonia, the Presevo Valley, Montenegro, and Cameria often feel left out by Albanians from Albania and Kosovo. This feeling of exclusion comes from the lack of their inclusion in activities by organizations or any institutional support addressing them directly. This challenge highlights the need for a more inclusive approach from all parties to ensure that every Albanian, regardless of regional origin, feels part of a common and equal nationality.   Creating a Unified Platform The role of technology is a very important theme for the diaspora. A large number of Albanian students are oriented towards information technology (programming, engineering, etc.), and it is in the national interest to use their skills as solutions to our challenges. Technology can help overcome geographic and time barriers. Using digital platforms and mobile applications can facilitate collaboration between Albanian students in different countries around the world. A great example of organizations that have created virtual platforms to support students worldwide is "NAYORA" – The National Assembly of Youth Organizations of the Republic of Azerbaijan and the Lithuanian World Youth Association "Pasaulio". Through these platforms, these organizations have built communication and collaboration bridges, offering educational resources and support for youth, no matter where they are located. These initiatives have helped strengthen connections between students and promoted equal access to global educational opportunities. Furthermore, Albanian organizations also used virtual platforms during the pandemic for national and cultural activities, bringing Albanians together in a virtual environment. However, technology is not a sole solution. The lack of a unified platform for all Albanian students in the diaspora remains a major barrier. A mobile application dedicated to networking and coordination would be extremely useful in uniting Albanian youth around the world.   Recommendations To address the challenges of youth and student organization in the diaspora, here are several concrete recommendations that can contribute to strengthening networking, collaboration, and the positive impact of Albanian youth and students in the diaspora:   Creation of a Unified Platform for Albanian Youth and Students in the Diaspora: One of the main challenges identified is the lack of a sustainable and inclusive structure that unifies the efforts of young people. Therefore, it is vital to create a unified platform that will serve as a forum for all Albanian youth and student associations. This platform should: Allow the sharing of experiences and resources. Create spaces for the development of joint projects and activities that strengthen academic, social, and cultural ties. Provide opportunities for members to meet (even when traveling in a city).   Development of a Mobile Application and Digital Platform for Albanian Diaspora Youth Networking: To overcome geographical and time barriers, a mobile application could serve as an effective solution for bringing Albanian youth into a shared space. This application should offer: Easy registration for Albanian students and youth worldwide. Space for virtual events, thematic discussions, and sharing experiences. Opportunities for professional, academic, and social networking. Features that allow collaboration on joint projects, resource sharing, and building strong connections with countries of origin.   Preservation of Organizational Independence from Political Influence: One of the major problems identified is the interference of political parties, which has led to the polarization of associations and weakened cooperation among youth. To prevent this, it is recommended that: The statutes of student organizations clearly emphasize political neutrality and prohibit political interference. Oversight mechanisms be created by parent organizations to ensure the independence of associations and new organizations. State and diplomatic institutions provide support but maintain a neutral political stance in relation to these organizations.   Increasing Inclusion of Albanians from All Regions (Albania, Kosovo, North Macedonia, the Presevo Valley, Montenegro, and Chameria): To address divisions and feelings of exclusion among Albanians from different regions, it is essential for organizations to be inclusive. This can be achieved by: Creating internal rules that promote diversity and inclusion. Providing equal opportunities for all Albanians, regardless of regional origin. Undertaking special initiatives to encourage the participation of Albanians from North Macedonia, Montenegro, and Chameria in national and international activities.   Encouraging Academic Links through International Programs like Erasmus+: International programs such as Erasmus+ can play a key role in strengthening connections between Albanian students in the diaspora and institutions in the countries of origin. For this: Albania and Kosovo should intensify efforts to involve more Albanian students in these programs. Student associations in the diaspora can create partnerships with local universities to promote opportunities for academic exchanges.   Drafting a Manual for New Organizations: The establishment of new organizations often faces numerous challenges. To ease this process, a manual or guide could be created containing: Recommendations for structuring and managing associations. Guidelines for accessing financial support and resources. Proposals for ways to collaborate between existing and new associations.   Raising National Awareness for Youth in the Diaspora: To avoid divisions and the sense of "marginalization," it is crucial that every organization, institution, and individual works to promote a sense of national belonging. Activities and projects should emphasize common values and traditions, encouraging greater unity among Albanians. These recommendations offer a comprehensive approach to addressing the challenges and leveraging the extraordinary potential of Albanian youth in the diaspora. Through cooperation, organization, and sustainable support, these initiatives can have a strong and lasting impact on the development of the Albanian community both within and outside the country. Co-authors: Arbër Gashi, Representative of the "Shoqëria e Re" Association, Switzerland. Andi Zhaveli, President of the Albanian Student Organization "Vlera," Belgium. This article was created with the support of the regional project “SMART Balkans – Civil Society for Shared Values in the Western Balkans” implemented by the Center for the Promotion of Civil Society (CPCD) in collaboration with the Institute for Democracy and Mediation (IDM) and the Center for Research and Policy Making (CRPM), and financially supported by the Norwegian Ministry of Foreign Affairs (NMFA). The content of this article is the responsibility of the authors alone and does not necessarily reflect the views of the Norwegian Ministry of Foreign Affairs (NMFA).

On the second day of the OriginAL program, the fourth cohort visited Gjirafa HQ in Prishtina, Kosovo. Made possible through a collaborative effort between GERMIN and Gjirafa, the visit provided participants with a unique opportunity to witness firsthand the operations and innovative spirit of one of Kosovo's leading tech companies. OriginAL is a program designed to help young Albanians from the diaspora connect with their cultural roots, and this cohort comprises 32 young Albanians from over 10 countries. Guided by Greta Kamberi, Head of People and Culture at Gjirafa, the participants were introduced to various departments and activities and they got an inside look at how Gjirafa's products are developed and the processes that drive Gjirafa's success in the digital world. Engaging with the Gjirafa Team OriginALs had the opportunity to engage with Gjirafa’s talented team members, who shared insights into their roles and responsibilities and answered the participants' questions without hesitation. Participants were particularly inspired by the stories of team members, some of whom have returned to Kosovo from the diaspora to contribute to the country’s already growing technology industry. A Story of Return and Success A highlight of the visit was a conversation with Salvi Tony Hoxha, an Albanian professional who returned from the USA to further his career in Gjirafa. His journey back to Kosovo is proof of the opportunities that the country offers to its diaspora. Among other things, he spoke about the differences between working for large corporations in the US and his current role at Gjirafa, emphasizing how his experience at Gjirafa is one of his career successes. His story resonated deeply with OriginAL participants, who are themselves part of the diaspora exploring their roots and opportunities in their homeland. This visit was made possible through the collaboration between GERMIN and Gjirafa. GERMIN's mission to engage the diaspora and create meaningful connections with their homeland aligns perfectly with Gjirafa’s vision of leveraging technology to drive Kosovo’s development. This partnership amplifies the power of collaboration in creating impactful experiences for the youth and the diaspora, encouraging them to contribute to the socio-economic development of our countries. It also highlights the importance of programs like OriginAL in bridging the gap between the diaspora and their homeland, fostering a sense of belonging and commitment to our home countries' future.

“Oh my sons, I cried oceans for you. For 8546 days. Where are you? Only two of you returned to me”. Kështu në vargje poetike e ka përkthyer dhimbjen nga takimi me Nënën Ferdonije, Elsa Vejseli, pjesëmarrësja e programit OriginAL. Elsa, ishte një nga 40 pjesëmarrësit pionier të këtij program që nga 10 deri 22 gushti qëndruan në Kosovë e në Shqipëri, me qëllimin e vetëm – që të ‘gjejnë rrënjët shqiptare’. Për të, si për shumicën e pjesëmarrësve ditët e kaluara në OriginAL, ishin ditë që i dhanë kuptim origjinës së tyre shqiptare. Nga hulutimi të cilën e kemi realizuar në ditën e fundit të programit, 92 për qind e pjesëmarrësve janë shprehur se OriginAL ‘ishte një udhëtim që u ka ndihmuar të lidhen me rrënjët shqiptare’. Për ne, ekipin prapa OriginAL, 92 përqindshi nuk është thjeshtë numër, por është përmbajtje dhe mbi të gjitha realizim i misionit tonë. OriginAL ishte shumëngjyrësh në shumë dimensione. Në aspektin e idesë, aktiviteteve, qyteteve që vizituam, muzeve por mbi të gjitha në aspektin e pjesëmarrësve. OriginAL ishte i tillë siç ishte për shkak të pjesëmarrësve pionier të këtij programi. Kur në fillim na lindi ideja për një program që për qëllim kishte ‘gjetjen e rrënjëve shqiptare’, ne bëmë gjithçka që të sjellim të rinj të pasionuar për kulturën dhe historinë shqiptare. Por, në asnjërën rrethanë nuk menduam që ne do kishim dhjetëra të rinj kaq entuziastë, sa ishin në vitin e parë të OriginAL-it. Prandaj, përmes këtij shkrimi duam që ju të kuptoni më shumë pikërisht për ta. OriginAL-istët tanë! Elsa Vejseli, me prejardhje nga Maqedonia e Veriut por që është lindur e është rritur në kryeqytetin gjerman, e përshkruante OriginAL-in si një program që ka pritur gjithë jetën të ndodhte. “Kur fillimisht dëgjova për OriginAL-in, thash ‘po’ kjo është ajo për të cilën kemi nevojë”, shprehej Elsa gjithë entuziazëm në ditën e parë të programit. Elsa në program ka qenë me motrën e saj Diellzën. Të dyja kanë krijuar shoqëri me shumë prej pjesëmarrësve, duke u siguruar që të takohen me ta edhe pas përfundimit të OriginAL. Jetnisi, djali nga Dukagjini por që gjithë jetën e ka kaluar në Belgjikë, kujdesej që të takohej me të gjithë, papërjashtim. Një djalë 24 vjeçar, që po doktoron për inxhinieri e cilëson OriginAL-in si një mundësi jetësore për të cilën ndihet shumë krenar. Marku, djali 18 vjeç nga Malësia por që është lindur dhe rritur në Amerikë, gjithmonë e mban me krenari një zinxhir me shqiponjë. Për të prejardhja shqiptare është një prej gjërave për të cilat ndihet më së shumti krenar. Gjatë gjithë udhëtimit, Marku ka mbartur me vete flamurin shqiptar e bluzën të stampuar me emblemën e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Kështu, ai tregonte krenarin që ka për kombësinë shqiptare. Alanuri dhe Sena, ishin dy vajzat nga Turqia me prejardhje shqiptare. Kur në fillim i kemi intervistuar që të jenë pjesë e OriginAL-it, mund t’ia shihje entuziazmin për të mësuar më shumë për vendin e paraardhësve të tyre. Beqiri dhe Anisa, vëlla e motër nga Dibra por që jetojnë në Greqi, çdo herë kur vizitonim vendet historike (sidomos në Kosovë), ata ishin tërë kuriozitet. E kishin pritur me vite një program të tillë, jo vetëm për vizita në vendet historike por mbi të gjitha për tu takuar me shqiptarë të tjerë. Kristina, një vajzë si rreze dielli. Gjatë intervistës ku edhe u përzgjodh të jetë pjesë e OriginAL-it, sytë i vizëllonin nga kënaqësia kur ia kumtuam lajmin që është përzgjedhur. “Ju faleminderit që më mundësuat të lidhem me rrënjët e mija”, shprehej Kristina në ditën e fundit të programit. Ajo dhe Frederika, u miqësuan menjëherë. Frederika, një gocë më e qetë por me një shpirt artistik, kujdesej gjithmonë që të bënte fotografi dhe të ‘ngrinte’ kujtimet e ditëve në OriginAL. I lindur dhe i rritur në Itali, Danieli ishte padyshim djali më çapkën i grupit. Ai ishte tërë kohës me humor dhe ishte gjithkun dhe me gjithsecilin. Aty ku dëgjoje të qeshura, aty ishte Danieli. Ai e fliste bukur gjuhën shqipe por seç kishte një problem të kuptonte shqiptarët e Kosovës. Por në fund të programit, ai edhe mësoi disa shprehje ‘alla kosovarqe’. Danieli krijoi shoqëri me secilin por mbi të gjitha me Erlindin, shqiptarin nga Serbia. Erlindi ua shpjegonte të gjithëve si ishte të jesh shqiptar e të jetosh në Serbi. Ndonëse i ri në moshë, Erlindi është tejet i përditësuar me ngjarjet politike në Kosovë, Shqipëri dhe në Serbi- prandaj pas çdo vizite ai kujdesej që mikut të tij nga Italia t’i jepte edhe informata shtesë. “Çdo ditë më mirë se dje”, thoshte Bledi me prejardhje nga Suhareka e që jeton në Itali. Kështu e përshkruante çdo herë Bledi kur e pyesnim se si po kalon në OriginAL. Për të si për shumicën prej pjesëmarrësve, ky ishte padyshim një prej udhëtimeve më mbresëlënëse të jetës. Roni e fliste aq bukur gjuhën shqipe, ndonëse i lindur dhe i rritur në Gjermani. “Për prindërit ka qenë e rëndësishme që ne fëmijët ta flisnim shqipen. Gjatë fëmijërisë, çdo mbrëmje mësonim gjuhën shqipe”, thoshte Roni kur e pyesnin se si e ka mësuar shqipen. Shqipen bukur e fliste edhe Ilaria. Ajo është një vajzë gjithë jetë, mjaftonte të dëgjonte një tingull dhe fillonte të vallëzonte. Iliri, një djalë nga Gjilani por që jeton në Francë ëndërron që një ditë të kthehet e të jap kontributin në Kosovë. Flet me aq dashuri për vendlindjen dhe është aq i përditësuar me ngjarjet politike në vend. Sara nuk fliste shumë pasi sytë e saj shprehnin më shumë se fjalët. Kishte vite që nuk kishte vizituar vendin e origjinës por OriginAL-i i la një shije ndryshe për Shqipërinë e Kosovën. Trina, vajza më artiste e grupit. Në kohë të lirë, ajo vizatonte shokët dhe shoqet e saj të OriginAL-it. Trina, është lindur dhe rritur në Londër. Çdo vit vjen në Kosovë, por për të ishte hera e parë që vizitonte aq shumë vende historike dhe kulturore. Ajo dhe Linda u bënë mike të mira. Linda, e lindur dhe e rritur në Gjermani kishte një dëshirë të paparë për të mësuar më shumë për vendlindjen e prindërve të saj. Xhoi, ashtu si edhe vet emri i saj ishte ‘gëzimi’ i grupit. E fliste aq bukur shqipen, sa po të mos e dije që nuk është rritur në Shqipëri, mund lirisht ta ngatërroje për një ‘tironse’. Dita, seç ka një përzierje të këndshme të një njuorkezeje dhe të një shqiptareje. Me një bukuri shqiptareje e me një shpirt të lirë prej amerikaneje, Dita plotësonte mjeshtërisht mozaikun e pjesëmarrësve të OriginAL-it. Këta janë vetëm disa nga pjesëmarrësit pionier të këtij programi shumëngjyrësh. OriginAL ishte i suksesshëm pikërisht për shkak të tyre. Prandaj, ky shkrim u dedikohet OriginAL-istëve. Atyre që e bënë OriginAL-in një eksperiencë të paharrueshme.