Kontributet e diasporës në vendin amë nuk ndodhin vetëm në gusht dhe nuk matet vetëm me remitanca. Ato ndodhin edhe sa herë një profesor, inxhinier, artist apo mjek që jeton jashtë vendos të ndajë dijen, përvojën dhe rrjetin e tij me vendin e origjinës. Sot, në Ditën e Diasporës në Kosovë, kemi arsye për të festuar suksesin e një nga programeve më domethënëse të GERMIN, “Angazhimi i Profesionistëve të Diasporës”, i cili po e transformon mënyrën se si diaspora kontribuon në zhvillimin e vendit. Angazhimi i Profesionistëve të Diasporës, which is transforming the way the diaspora contributes to the country’s development.

Shqiptarët që jetojnë jashtë vendit kanë ndihmuar për dekada ekonomitë e Kosovës, Shqipërisë dhe rajonit përmes remitancave. Por historia e diasporës nuk përfundon aty. Përveç mbështetjes financiare, dija, përvoja profesionale dhe rrjetet ndërkombëtare janë asete të çmuara, të cilat diaspora jonë i vë në shërbim të zhvillimit të vendeve amë. Ky aset, kur kthehet në vendin e origjinës, gjeneron ndikim afatgjatë, duke forcuar kapacitetet lokale dhe duke nxitur zhvillimin politik, ekonomik e social.

Çfarë është Programi Angazhimi i Profesionistëve të Diasporës dhe si funksionon?
Angazhimi i Profesionistëve të Diasporës është një program i GERMIN që synon të sjellë ekspertët nga diaspora për angazhime afatshkurtra, nga 3 javë deri në 6 muaj, pranë institucioneve, organizatave të shoqërisë civile, bizneseve dhe universiteteve në Kosovë dhe Shqipëri. Qëllimi është që profesionistët të shkëmbejnë dhe ndajnë dijen, shkathësitë, informacionet dhe përvojat me institucione, organizata dhe kompani në vendet amë, duke plotësuar boshllëqet që shpesh ekzistojnë në brenda tyre.

Në mbi 10 vite aktivitet,:

• GERMIN ndër vite ka ndërtuar një databazë me dhjetëra mijëra profile profesionistësh shqiptarë në mbarë botën.
• Mbi 1000 profesionistë nga 17 shtete tashmë janë regjistruar në platformën online të programit online platform.
• Mbi 150 profesionistë janë angazhuar në 5 vitet e fundit; prej të cilëve shumica duke udhëtuar ne Kosovë dhe Shqipëri në periudha të ndryshme; të tjerët janë angazhuar nga distanca.
• Angazhimi total deri më tani përfshin 314 javë pune dhe 445 orë mentorimi online.

Përmes platformës digjitale diasporaprofessionals.germin.orgçdo profesionist i diasporës ka mundësi të:

• Regjistrohet dhe të identifikojë projekte që përputhen me ekspertizën e tij
• Lidhet me institucione, OShC dhe kompani që kanë nevojë për ndihmë profesionale
• Shkëmbejë përvoja me profesionistë të tjerë të diasporës dhe të krijojë ura bashkëpunimi me vendin e origjinës

From Idea to Impact: Success Stories from the EDP Program
The EDP program is not just a list of statistics. It is a collection of human stories showing the tangible impact of knowledge returning home.

1. From Germany to Podujeva – Neritan Hoxha, zhvillues Full Stack në Gjermani, vendosi të kontribuojë në vendlindje duke krijuar një aplikacion për Komunën e Podujevës. Ky mjet i ri ofron të dhëna të detajuara për shkollat dhe fshatrat e komunës, duke ndihmuar mësuesit dhe stafin arsimor në planifikimin e resurseve dhe nevojave të nxënësve.
2. Nga Londra në Tiranë - – Arta Statovci, eksperte në inteligjencë artificiale dhe strategji, mentoroi startup-in Commercey / Bot Medics Care, duke e udhëhequr drejt një transformimi nga model tradicional në biznes të orientuar nga AI. Përmes këshillimit strategjik dhe përdorimit praktik të mjeteve digjitale, ajo ndihmoi kompanine të rrisë investimet, të zgjerojë tregun dhe të pozicionojë kompaninë në skenën globale të shëndetësisë.
3. Nga Zvicra në Kamenicë - – Orhan Sylejmani, inxhinier mekanik, analizoi situatën e transportit urban dhe publik në Kamenicë, duke ofruar rekomandime konkrete për përmirësim. Ky angazhim ndihmon qytetin të ofrojë shërbime më efikase për qytetarët.
4. Nga Austria në Prishtinë – Fevzi Kafexhiu, shkencëtar i materialeve, punoi me Termokos, duke analizuar të dhënat e projekteve ekzistuese dhe duke dhënë rekomandime për efikasitet dhe qëndrueshmëri më të lartë në menaxhimin e energjisë.
5. Nga Greqia në Prishtinë – Dea Lulaj, profesioniste në shkencat mjekësore dhe me përvojë në Suedi, bashkëpunoi me Shoqatën Kombëtare të Autizmit në Kosovë (ANAK). Ajo solli praktika nga sistemi suedez, duke dhënë rekomandime për shërbime mjekësore, mjete diagnostikuese, arsim dhe mbështetje për familjet e fëmijëve me autizëm.
6. Nga Gjermania në Prishtinë – Besa Maraj, konsulente për klimë dhe energji, bashkëpunoi me Komunën e Prishtinës në hartimin e rregullores për efiçiencën e energjisë. Me ekspertizën e saj, ajo ndihmoi në krijimin e masave që synojnë kursimin e energjisë, mbrojtjen e mjedisit dhe zhvillimin e politikave më të qëndrueshme për qytetin.
7. Nga Zvicra në Prishtinë – Adhurim Haxhimusa, ekspert në energji dhe profesor në Universitetin e Zvicrës, bashkëpunon me BONEVET Prishtina për zhvillimin e programit të trajnimit në energji të ripërtëritshme. Ai dha një fjalim frymëzues për të rinjtë, duke theksuar rëndësinë e tranzicionit energjetik dhe përgjegjësinë kolektive për mbrojtjen e mjedisit.

Këto histori tregojnë se diaspora nuk kontribuon vetëm financiarisht, por ofron ide që shndërrohen në projekte konkrete, mentorime që fuqizojnë profesionistët vendas dhe lidhje që zgjasin.

Pse kjo ka rëndësi në Ditën e Diasporës?
Në këtë ditë të veçantë, ne kujtojmë se diaspora nuk është larg. Ajo është e pranishme në çdo projekt, çdo aplikacion të zhvilluar për një komunë, çdo strategji ekonomike që merr formë falë ekspertizës së sjellë nga jashtë.

Programi EDP i GERMIN është një model se si mund të kanalizojmë këtë potencial, duke e kthyer dashurinë dhe përkushtimin e diasporës në zhvillim të prekshëm për vendin. Përtej remitancave, dija, përvoja dhe rrjeti profesional i diasporës është pasuria që po ndërton ura të reja për të ardhmen e Kosovës dhe Shqipërisë.